Innovatieve oplossingen voor de bescherming van de trekvissen in de Maas
Luminus maakt de balans op van het Life4Fish-programma
Brussel, 06/09/2023 - Het project Life4Fish, dat in 2017 werd opgestart door Luminus en zijn partners met de steun van de Europese Commissie, is afgesloten. Tijd dus om de balans van de getroffen maatregelen op te maken en naar de toekomst te kijken.
|
Luminus is nummer 1 op het gebied van waterkrachtenergie in België. Zijn 7 centrales (6 op de Maas en 1 op de Samber) vertegenwoordigen een geïnstalleerd vermogen van 67 MW en produceren jaarlijks 227 GWh, goed voor de bevoorrading van 55.000 gezinnen met groene stroom.
Op woensdag 6 september laatstleden hebben Luminus en zijn partners (UNamur, ULiège, Profish Technologies en EDF R&D) het Life4Fish-programma afgesloten tijdens een studiedag waarop ervaringen werden uitgewisseld in aanwezigheid van verschillende internationale deskundigen. Deze studiedag stond in het teken van de oplossingen voor het behoud en de bevordering van de biodiversiteit in de context van de productie van elektriciteit in de waterkrachtcentrales.
7 jaar samenwerking
In juni 2017 beslisten Luminus en zijn partners, met de steun van de Europese Commissie, om verschillende middelen te testen en te valideren om twee soorten trekvissen in de Maas - de Europese aal en de Atlantische zalm - te beschermen. Het Life4Fish-programma was geboren. Het programma heeft tot doel mee te werken aan de bescherming van deze twee vissoorten door middel van een duurzame exploitatie van de waterkrachtcentrales.
Met het project Life4Fish willen de partners een actieve bijdrage leveren aan het behoud van de biodiversiteit in het kader van de productie van hernieuwbare energie. Dat is immers een grote uitdaging, die samenhangt met de lokale aanwezigheid van Luminus als industriële gebruiker van de Maas.
Veelbelovende resultaten
Op basis van gedetailleerde gedragsgegevens die door de biologen waren verstrekt, hebben de waterbouwkundig ingenieurs verschillende oplossingen ontwikkeld en gevalideerd om alternatieve doorgangen voor de vissen voor te stellen. Een migratiekanaal, aangelegd voor jonge zalm op de site Grands-Malades, blijkt meer dan 50% van deze vissoort aan te trekken en biedt ze op die manier een veilige stroomafwaartse doorgang.
Een nog hogere efficiëntie werd bereikt toen een stuwschuif werd geopend wanneer de zalmtrek in de Ourthe en de Maas door het model werd voorspeld. Deze oplossing, die in Monsin en Lixhe werd geïmplementeerd, heeft het succes van de zalmtrek aanzienlijk verhoogd. Wanneer het model de trek van de Europese aal voorspelt, worden de turbines gedurende 24 uur stilgelegd. Dankzij de grote nauwkeurigheid van het model kunnen productieverliezen worden geoptimaliseerd op momenten dat de migratie van de aal het grootst is. Op twee sites (Namen en Ampsin-Neuville) wordt, naast het stilleggen van de turbines, een elektrische barrière gebruikt om de vissen nog beter te beschermen.
“Met deze maatregelen zijn we goed op weg om onze doelstellingen te behalen. Hoewel onze doelstellingen voor de twee soorten bereikt zijn wat de ingezette middelen en de behaalde resultaten betreft, zullen er toch nog meer beschermingsmaatregelen genomen moeten worden om de inspanningen van het project voort te zetten”, aldus Pierre Theunissen, Senior Project Manager bij Luminus. “Onze resultaten hebben aangetoond dat andere effecten, die verband houden met de fysieke toestand van de Maas, nieuwe uitdagingen met zich mee zullen brengen. Het verbeteren van de riviervlakken zou een zeer positieve impact kunnen hebben. In elk geval kan de in het kader van Life4Fish ontwikkelde expertise nu worden toegepast in het Maasbekken en in andere regio’s van Europa.”
Een multidisciplinair team
Vóór het Life4Fish-programma had Luminus een ambitieuze veldstudie uitgevoerd om een referentiesysteem uit te werken betreffende de overleving van de Europese aal en jonge zalm tijdens hun migratie naar zee, langs 6 opeenvolgende waterkrachtcentrales op de Maas. Op basis van die resultaten werd het project Life4Fish opgestart, met als doel de overlevingskansen van de vissen tijdens die trek te verhogen. Daarvoor moest een multidisciplinair, internationaal team rond het project worden samengesteld.
“Dankzij een grondige kennis van de migratie van de Europese aal en jonge zalm hebben we migratiemodellen kunnen ontwikkelen die nu in ons controlecentrum geïmplementeerd zijn. Die modellen waarschuwen onze productieteams dat onze turbines in ‘migratiemodus’ moeten gaan”, verduidelijkt Pierre Theunissen.
Grégoire Dallemagne, CEO van Luminus, besluit als volgt: “We zijn verheugd dat we constructief hebben samengewerkt met onze partners UNamur, ULiège, Profish Technologies en EDF in het kader van het project Life4Fish, dat de steun van de Europese Commissie genoot, om oplossingen te implementeren die de biodiversiteit ten goede komen en tegelijkertijd de verliezen van groenestroomproductie in onze waterkrachtcentrales beperken.”
Martine Moreau
Conference programme.pdf
PDF - 5.8 Mb